Službeni glasnik BiH, broj 44/25
Ovaj akt nije unešen na bosanskom jeziku.
Na osnovu člana 7. tačka 9., a u vezi člana 6. stav 2. Zakona o računovodstvu i reviziji BiH ("Službeni glasnik BiH", broj 42/04), Komisija za računovodstvo i reviziju BiH je, na sjednici održanoj 9.7.2025., usvojila
UPUTSTVO
O OSNOVAMA I KRITERIJIMA KONTINUIRANE PROFESIONALNE EDUKACIJE U BOSNI I HERCEGOVINI
OBJAŠNJENJA POJMOVA
Pojmovi navedeni u nastavku, a koji se koriste u ovome uputstvu temelje se na Zakonu o računovodstvu i reviziji BiH te važećim Međunarodnim standardima edukacije (MSE).
Ostali, nenavedeni pojmovi koji se koriste u ovome uputstvu detaljnije su objašnjeni i definisani u odgovarajućim dijelovima Zakona i MSE-a, na koje se ovo uputstvo direktno oslanja.
- KONTINUIRANI PROFESIONALNI RAZVOJ (KPR) - učenje i usavršavanje* koji prate inicijalni profesionalni razvoj* i kojim se razvija i održava nivo profesionalne kompetentnosti* kako bi profesionalne računovođe* mogle nastaviti kompetentno vršiti svoje funkcije.*
- UČENJE I USAVRŠAVANJE - stalan proces sticanja i održavanja nivoa profesionalne kompetentnosti* tokom cijelog radnog vijeka stručnog lica.
- INICIJALNI PROFESIONALNI RAZVOJ (IPR) - učenje i usavršavanje* putem kog buduće profesionalne računovođe* počinju razvijati kompetentnost koja vodi do vršenja neke funkcije* kao profesionalni računovođa.
- PROFESIONALNA KOMPETENTNOST - sposobnost za vršenje određene funkcije/uloge* u skladu s utvrđenim standardom.
- PROFESIONALNI RAČUNOVOĐA - lice koja je nosilac profesionalnog zvanja u računovodstvenoj profesiji BiH (SRT, SR i OR) i koja ostvaruje, pokazuje i dalje unapređuje profesionalnu kompetentnost za obavljanje poslova iz domena računovodstvene profesije i koja je dužna poštovati Međunarodni kodeks etike za profesionalne računovođe.
- RAČUNOVODSTVENA PROFESIJA obuhvata, ali nije ograničena na:
- pripremu, analizu i izvještavanje, te vjerodostojno predstavljanje finansijskih i nefinansijskih informacija,
- uspostavljanje partnerstava u donošenju odluka te oblikovanju i provođenju organizacijskih strategija,
- reviziju finansijskih i nefinansijskih informacija, te pružanje ostalih usluga izražavanja uvjerenja i savjetodavnih usluga i
- pripremu i analizu relevantnih poreskih informacija.
- PROFESIONALNA RAČUNOVODSTVENA TIJELA - su nevladina, dobrovoljna i stručna udruženja u BiH, koje su od strane Komisije za računovodstvo i reviziju BiH priznate kao dobre profesionalne računovodstvene organizacije dobre reputacije.
- KONTINUIRANA PROFESIONALNA EDUKACIJA (KPE) - edukacija koja služi za obnavljanje, proširivanje i osavremenjivanje stručnih znanja te doprinosi stručnosti računovođa, revizora i srodnih profesija. Provodi se kontinuirano u trogodišnjim pomjerajućim periodima.
- SAT/BOD ILI DRUGA EKVIVALENTNA OBRAZOVNA JEDINICA - jedinica za mjerenje aktivnosti KPR, a koje se mjere u satima/bodovima ili ekvivalentnim obrazovnim jedinicama. Može se koristiti i neki drugi termin koji će biti razumljiv članovima računovodstvene profesije za jedinicu mjere (npr. kredit-poeni, bodovi ili obrazovne jedinice). Bilo koji termin bi trebao podrazumijevati približno jedan školski sat trajanja KPR ili njegov suštinski ekvivalent.
- POMJERAJUĆI PERIOD - predstavlja trogodišnji period u kojem profesionalni računovođa treba ispuniti obvezu od 120 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica KPE, a koje se ne završava po isteku jednog perioda već predstavlja kontinuitet u istim vremenskim
periodima sve dok profesionalni računovođa obavlja djelatnost bilo za poslodavca i/ili za klijenta.
- STRUČNI ČASOPISI - časopisi koje izdaju profesionalna računovodstvena tijela ili druga pravna lica (privredna društva), a koji su odobreni od strane Komisije. Stručni časopisi obrađuju teme iz oblasti računovodstva, revizije, finansija i drugih srodnih oblasti.
- PROFESIONALNI ODBORI, STRUČNE KOMISIJE - predstavljaju grupe koje na formalnim sastancima prihvaćenim od profesionalnih tijela i/ili Komisije raspravljaju o pitanjima iz oblasti računovodstvene profesije.
OBVEZA KPR
1. U skladu s članom 6. tačka 2. i članom 7. tačka 9. Zakona o računovodstvu i reviziji BiH, Pravilima Međunarodne federacije računovođa (engl. International Federation of Accountants - IFAC) i odredbama Međunarodnog kodeksa etike za profesionalne računovođe, te odredbama Međunarodnih standarda edukacije (MSE), KPR je obveza svih profesionalnih računovođa.
2. Svaki profesionalni računovođa obavezan je realizovati kontinuirano profesionalno učenje i usavršavanje (razvoj) u okviru osnova i kriterija KPR koji proizlaze iz MSE, zakona i akata Komisije, a koji su pobliže definisani aktima profesionalnih računovodstvenih tijela.
3. Od profesionalnih se računovođa očekuje da kontinuirano rade na sticanju i održavanju profesionalne kompetentnosti, predviđajući i prilagođavajući se promjenama u postupcima, tehnologiji, profesionalnim standardima, regulatornim zahtjevima, zahtjevima poslodavaca te drugim relevantnim područjima.
SVRHA KPR
4. Profesionalne računovođe obavezne su realizovati relevantne aktivnosti KPR radi sticanja i održavanja nivoa profesionalne kompetentnosti nužne za obavljanje poslova iz domena računovodstvene profesije. Ova obveza ima za cilj:
- očuvanje i promocija javnog interesa,
- osiguravanje pružanja visokokvalitetnih profesionalnih usluga klijentima, poslodavcima i drugim zainteresovanim stranama, te
- jačanje vjerodostojnosti i ugleda računovodstvene profesije u cjelini.
MJERENJE KPR, PRISTUP ZASNOVAN NA ULAZNIM PODACIMA
5. Od profesionalnih računovođa zahtijeva se:
(a) da tokom svakog trogodišnjeg pomjerajućeg perioda posvete najmanje 120, odnosno godišnje po 40 sati/bodova ili drugih ekvivalentnih obrazovnih jedinica, aktivnostima koje su relevantne za profesionalno usavršavanje od kojih bi najmanje jedna polovina sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica bila odslušana okviru formalizirane edukacije (angažovanosti).
(b) da se aktivnost relevantna za profesionalno usavršavanje verifikuje i evidentira kod profesionalnog tijela i
(c) da profesionalna tijela, na osnovu tih evidencija i verifikacija, izdaju licence - dozvole za rad za narednu godinu.
6. KPR aktivnost mjeri se u časovima/bodovima ili drugim ekvivalentnim obrazovnim jedinicama.
OBRAZOVNE AKTIVNOSTI
7. Kontinuirana profesionala edukacija (KPE) se realizuje putem individualne i formalizirane (organizovane) angažovanosti - edukacije u organizaciji profesionalnog tijela ili drugog pravnog lica, a po odobrenju profesionalnih tijela.
8. Individualna edukacija - angažovanost se realizuje kao lična angažovanost svakog pojedinca da proširi i unaprijedi svoje znanje:
(a) praćenjem stručne literature priznate od Komisije ili profesionalnog računovodstvenog tijela;
(b) objavljivanjem stručnih knjiga iz oblasti računovodstva, revizije i drugih srodnih oblasti, s recenzijom univerzitetskog profesora;
(c) objavljivanjem tekstova u stručnim časopisima priznatim od Komisije;
(d) izlaganjima i predavanjima u sklopu organizovanih oblika KPR u organizaciji profesionalnih tijela ili po odobrenju profesionalnih tijela i
(e) učestvovanjem u radu stručnih tijela, odbora, komisija i sl. priznatih od Komisije, odnosno profesionalnih tijela.
9. Formalizovana (organizovana) angažovanost se realizuje praćenjem organizovanih programa KPR (seminari, savjetovanja, kursevi, radionice, simpoziji, kongresi, forumi i dr.) u organizaciji profesionalnih tijela ili drugih pravnih lica (privrednih društava), a po prethodnom odobrenju profesionalnog tijela.
10. Prednost se daje formalizovanoj kontinuiranoj edukaciji koju organiziraju odnosno odobre profesionalna računovodstvena tijela i/ili društva ovlaštena od strane profesionalnih računovodstvenih tijela.
11. Profesionalna računovodstvena tijela su ovlaštena od svojih članova zahtijevati, odnosno svojim članovima priznati slijedeće oblike KPR, iskazane u aktivnostima koje se boduju u okviru jedne godine:
(a) Učestvovanje na kongresima i simpozijima koje organizuje profesionalno tijelo ili društvo (pravno lice) ovlašteno od strane profesionalnog tijela do 10 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica;
(b) Učestvovanje na seminarima, kursevima i radionicama koje organizuje profesionalno tijelo ili društvo (pravno lice) ovlašteno od strane profesionalnog tijela do 7 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica za jednodnevne edukacije;
(c) Učestvovanje na seminarima, kursevima i radionicama koje organizuje profesionalno tijelo ili društvo (pravno lice) ovlašteno od strane profesionalnog tijela do 8 sati sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica, za dvodnevne edukacije;
(d) Držanje kursa ili održavanje KPE sesije u oblasti vezanoj za profesionalne obveze koje organizuje profesionalno tijelo ili društvo (pravno lice) ovlašteno od strane profesionalnog računovodstvenog tijela maksimalno do 5 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica;
(e) Učestvovanje i rad u profesionalnim odborima, stručnim komisijama, maksimalno do 3 sata/boda ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica;
(f) Stručni časopis koji izdaju profesionalna tijela ili stručni časopisi koje izdaju druga pravna lica (privredna društva) a koji su odobreni od strane Komisije, maksimalno do 10 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica;
(g) Objavljena stručna knjiga iz oblasti računovodstva, revizije i drugih srodnih znanja s recenzijom univerzitetskog profesora, maksimalno do 15 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica;
(h) Objavljeni članak iz oblasti računovodstva, revizije i drugih srodnih znanja u stručnom časopisu odobrenom od strane Komisije ili drugom rangiranom stručnom i/ili naučnom časopisu, maksimalno do 5 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica i
(i) Ostali oblici edukacije, određeni MSE, maksimalno do 5 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica.
12. Profesionalna računovodstvena tijela dužna su svojim članovima staviti na raspolaganje minimalno one forme kontinuirane profesionalne edukacije (KPE), koje iskazane u časovima/bodovima ili ekvivalentnim obrazovnim jedinicama osiguravaju najmanje 80 sati/bodova ili ekvivalentnih obrazovnih jedinica u okviru jedne godine.
13. Detaljan način provođenja obrazovnih aktivnosti donijeće profesionalna računovodstvena tijela za svoje članove.
SADRŽAJ KPE
14. Sadržaj KPE profesionalnih računovođa, revizora i srodnih profesija sastoji se od sljedećih oblasti:
(a) računovodstva, revizije, finansija i drugih s njima povezanih znanja;
(b) organizacionih i poslovnih znanja;
(c) znanja i kompetentnosti u oblasti informacijskih tehnologija i
(d) ostala relevantna znanja u skladu s izmjenama relevantne regulative, zbivanjima i kretanjima u okruženju i potrebama profesionalnih računovođa.
15. Profesionalna računovodstvena tijela godišnjim planovima KPE ili drugim aktima detaljnije propisuju sadržaj KPE iz prethodne tačke ovoga uputstva.
SISTEMATSKO PRAĆENJE ISPUNJAVANJE USLOVA KPR
16. Profesionalna računovodstvena tijela uspostavljaju sistematski proces pomoću kojeg prate ispunjavaju li profesionalne računovođe tražene aktivnosti KPR i pomoću koga, pored uskraćivanja dozvole za rad, određuju i odgovarajuće kazne/mjere/sankcije za neuspjeh u ispunjavanju tih kriterija.
17. Prilikom osmišljavanja načina na koji se pristupa sistematskom praćenju, profesionalna računovodstvena tijela bi trebala razmotriti koji od njihovih članova imaju najveću odgovornost prema javnosti ili predstavljaju najveći rizik i u skladu sa tim bi trebala primijeniti strožije praćenje članova na položaju koji nosi visoki rizik.
18. Proces sistematskog praćenja trebao bi od profesionalnih računovođa zahtijevati da u propisanim periodima:
(a) osiguraju dokaze da su ispunili svoju profesionalnu obavezu održanja profesionalnih kompetencija neophodnih za profesionalan rad;
(b) osiguraju dokaze da su ispunili zahtjeve za KPR navedene u ovom uputstvu, kao i potrebne zahtjeve za KPR koje propisuje profesionalno tijelo; kao i da
(c) dostave ostale potrebne dokaze o svojim obrazovnim aktivnostima i verifikaciju nivoa osposobljenosti koja je dostignuta ili održana.
19. Periode izvještavanja utvrđuju profesionalna računovodstvena tijela, s tim da period između dva izvještaja ne bi trebalo biti duže od tri godine, kako bi se ostvarili ciljevi standarda (MSE 7).
20. Drugi oblici sistematskog praćenja mogli bi uključiti:
(a) provjeru uzorka rada profesionalnog računovođe, kako bi se vidjelo da li je u skladu sa zahtjevima KPR;
(b) procjenu obrazovnih programa ili KPR dokumenata u programima obuke i/ili
(c) zahtjeve da poslodavci uključe KPR programe i učinkovite sisteme praćenja u svoje programe provjere kvaliteta, kao i da prate aktivnost KPR u okviru svojih procesa praćenja utroška radnog vremena.
21. Profesionalna računovodstvena tijela će detaljnije propisati praćenje ispunjenja uslova KPR.
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
22. Ovo uputstvo stupa na snagu danom njegovog objavljivanja u "Službenom glasniku BiH", a primjenjuje se od 1. 1. 2026.
23. Danom početka primjene ovog uputstva prestaje važiti i primjenjivati se Uputstvo o osnovama i kriterijima kontinuirane profesionalne edukacije u BiH, broj 61/09 od 28. 4. 2009.
24. Profesionalna računovodstvena tijela su dužna svoje akte iz ove oblasti uskladiti s ovim uputstvom najkasnije u roku 60 dana od dana objavljivanja istog u "Službenom glasniku BiH", s tim da i primjena istih počinje od 1.1.2026.
25. Na programe i aktivnosti u oblasti KPR koji će se održati zaključno s 31.12.2025., profesionalna računovodstvena tijela će primijeniti dotadašnja pravila i procedure.
